MiMoments

Zorgmedewerkers werken hard en werken de hele dag in het teken van hun patiënten of cliënten. Het ritme van de cliënt is hierin bepalend. “Het is de barmhartige Martha, de verpleegkundige die vanuit compassie met de cliënten en vanuit intrinsieke motivatie haar diensten doet en geen eisen stelt aan de werkgever”, zoals de Volkskrant het laatst verwoordde. (13 november 2021).

Neem de intramurale zorg. De hele omgeving van een zorginstelling is gericht op de cliënt. Het is hun woonomgeving en zij moeten zich hier thuis voelen. Wat zeker ook belangrijk is. De vraag rijst nu wel: Als de zorg gefocust blijft op cliënten, waar laat dit dan de zorgmedewerker? Welke ruimte mag de zorgmedewerker innemen?

Blijven we doorgaan in het huidige stramien, en de cliënt voorop stellen, dan zal het verzuim door stress en burn-outs alleen nog maar verder toe nemen. En de tekorten in de zorg zijn al voelbaar.

Wij, zorgambassadeurs Renske Bongers, Joep van Dun, Parisa Kamali, Linda Labberton en Hilde de Wit, willen zorgmedewerkers daarom in de gelegenheid stellen om zichzelf voorop te stellen en voor zichzelf te kiezen. Hoe zorgen we ervoor dat zorgmedewerkers meer in verbinding komen met zichzelf en een moment de tijd kunnen nemen om te ervaren hoe zij zich voelen?

Goed voor anderen zorgen, begint namelijk bij goed zorgen voor jezelf. Kunnen aanvoelen in welke gemoedstoestand je zit, is een startpunt om te kunnen voelen en herkennen waar je behoefte aan hebt. Als zorgmedewerkers zich zelf goed voelen en in balans zijn, dan zijn hun cliënten dat ook. Cliënten reageren vaak één op één op de gemoedstoestand van zorgmedewerkers. Doordat zorgmedewerkers hun balans hervinden en vaker voor zichzelf kiezen, kunnen ze hun cliënten helpen hetzelfde te doen. Ze gaan dan van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ bij hun cliënten.

Onze oplossing

We willen dat zorgmedewerkers leren herkennen hoe ze zich voelen. Ze  mogen meer terug in hun lijf komen en herkennen welke gemoedstoestand ze hebben. Dat kan door micro-momenten voor zichzelf te nemen waarbij ze enerzijds juist op zoek gaan naar ontspanning of anderzijds juist op zoek gaan naar activatie en energie opdoen. Beiden gericht om op deze wijze weer tot zichzelf te komen

Deze micro-momenten willen we intuïtief uitlokken. De omgeving kan hierin een trigger zijn. Een omgeving zorgt namelijk voor prikkels. Een sfeer kan de toon zetten. Het kan onbewust van invloed op je zijn. De micro-momenten in een specifieke omgeving moeten de zintuigen activeren en daarmee vanuit een reflex je in een andere gemoedstoestand brengen. 

Beeld je in:

Denk hier bijvoorbeeld aan een rustruimte met een ademende wand. Of een stuk gang waar je doorheen loopt, die je compleet tot rust brengt en elke vezel in je lichaam laat ontspannen door de volledige zintuiglijke ervaringen die je ondergaat.

Maar het kan ook een trappenhuis of portaal zijn waar je kunt spelen, tegen fysieke al dan niet digitale dingen kan tikken of slaan, waar je in beweging mag komen en intuïtief, actief mag reageren.

We willen dus af van het bewust en beredeneerd trainen. En niet meegaan in de zoveelste cursus over je grenzen stellen of time management. We willen dat medewerkers ervaren en voelen hoe het daadwerkelijk met ze gaat. We willen een moment van innerlijke reflectie teweeg brengen vanuit een reflex op de omgeving. We willen dat zorgmedewerkers een omgeving ondergaan, hierop onbewust reageren. Door op adem te komen en te ontspannen of juist door even stoom af te blazen en te activeren. Deze micro-momenten op de dag helpen je landen en opladen.

Co-creatiesessie

Op 10 november was de eerste co-creatie sessie met de verschillende partijen waarmee we verder willen onderzoeken wat MiMoments kan worden.

Aan tafel zaten een zorginstelling, een zorgverzekeraar, twee ontwerpstudio's en een omgevingspsycholoog. Samen zijn zij aan de slag gegaan om het vraagstuk uit te diepen en tot een eerste ontwerpvraag te komen.

Het mooiste aan deze sessie was de magie die ontstond toen ontwerp en omgeving samen kwamen met de problematiek rondom zorgmedewerkers en de visie rondom gemoedstoestanden. De getoonde materialen en voorbeelden zorgden voor verbeelding en veel inspiratie. Je zag de kwartjes vallen bij iedereen over hoe we dit samen verder kunnen brengen. Wat de oplossing mogelijk kan worden en welke potentie het heeft. Ieder vanuit zijn eigen invalshoek een steentje bijdragend aan hoe we zorgmedewerkers onbewust meer voor zichzelf kunnen laten kiezen.

De inzichten van de dag waren dan ook prachtig en typerend voor de sessie:

"Ik heb nooit beseft dat kunst inspiratie kan zijn voor innovatie" - Babs

"Ik zie in deze sessie heel erg de waarde van de cross-overs. Het multidisciplinair denken." - Nienke

In de volgende sessie gaan we samen met dit team kijken hoe we een ontwerpend onderzoek kunnen starten binnen zorglocaties. Hoe we in co-creatie met zorgmedewerkers kleine ruimtes in kunnen richten tot micro-moment van ontspanning of activatie.

Vervolgstappen

Samen met medewerkers van zorginstellingen willen we in co-creatie specifieke ruimtes in gebouwen gaan herontwerpen. We focussen ons hier op transitieruimtes, die ruimtes waar zorgmedewerkers altijd even doorheen lopen of sowieso komen. Denk aan gangen, ingang, de lift / trappenhuis, het toilet, de koffieruimte, daar waar medewerkers even een moment voor zichzelf nemen. 

De twee richtingen waarop we de omgeving willen inrichten zijn:

• Ontspannen - even tot rust komen, kunnen ademhalen

• Activeren - juist even energie opdoen of energie kwijt kunnen

In een co-creatie traject zullen we in wisselwerking tussen de medewerkers en experts die omgevingen gaan vormgeven. Dit team van experts bestaat uit ontwerpers die werken met omgeving en zintuigen, een omgevingspsycholoog, zorginstellingen zelf en experts rondom de visie stages of mind (de gemoedstoestanden).

In dit co-creatie traject duiken we in op vragen als: Hoe ontspannen medewerkers of hoe doen ze energie op? Welke zintuigen willen we prikkelen? Welke elementen vanuit bijv. biophilic design zijn van invloed op mensen? Welke materialen gaan we gebruiken? Hoe wordt de ruimte één geheel? Hoe werkt het micro-momentje? 

Gebaseerd op dit stuk ontwerpend onderzoek en co-creatie kan een micro-moment-omgeving ontworpen en kunnen we het gaan prototypen, plaatsen en testen. 

Doe je mee?

Vind jij jouw medewerkers belangrijk? Wil je hen meer voorop stellen, omdat zij de kracht zijn van jouw organisatie? Geloof jij dat goed zorgen voor je medewerkers erin resulteert dat zij goed zorgen voor de cliënten of patiënten?

Wil je weten hoe je werken vanuit gemoedstoestand kunt implementeren in jouw organisatie en hoe je de fysieke omgeving kunt veranderen om micro-momenten van loslaten te initiëren?

Of ben je benieuwd naar het vervolg van dit project?

Neem dan contact op met Renske Bongers via: renske.bongers@zorgambassade.nl

Bekijk hier alle initiatieven van editie 2021